روشنكردن پوست، دلمشغولي خيليهاست و متاسفانه كم نيستند افرادي كه فريب تبليغات دروغين را ميخورند و به انواع روشها از طبيعي تا شيميايي متوسل ميشوند تا پوستشان را روشنتر كنند، غافل از اينكه رنگ پوست ژنتيكي است و اگر تلاش كنيد پوست روشنتري داشته باشيد، مجبوريد برخي عوارض را به جان بخريد.
از دكتر طباطبايي، متخصص پوست و عضو هياتعلمي دانشگاه علومپزشكي تهران در مورد روشنكنندههاي پوست و تاثير آنها پرسيدهايم.
رنگ پوست ژنتيكي است يا اكتسابي؟
رنگ پوست ژنتيكي است. در اروپا رنگ پوست افراد معمولا روشن، در خاورميانه متوسط و در آفريقا تيره است. هر چه آفتاب در منطقهاي بيشتر باشد، ملانوسيتها فعاليت بيشتري دارند و در نتيجه رنگ پوست مردم آن ناحيه تيره است. البته اين تيرگي بيدليل هم نيست؛ نور آفتاب به پوست صدمه ميزند و توليد بالاي ملانوم، از پوست در برابر آفتاب محافظت ميكند.
آيا از كرمهاي روشنكننده ميتوان براي روشن كردن يك يا دو درجهاي رنگ پوست استفاده كرد؟
نه، تبليغ اين نوع كرمها همراه با عكس هنرپيشهها و تغيير رنگ پوست آنها در اينترنت، فقط براي فروش آنهاست. عكسها فتوشاپ است و يا حتما همراه اين كرمها از تركيبات ديگري استفاده شده است. كارخانهها، مخصوصا در كشورهاي جهان سوم كه ميدانند داروها بدون نسخه فروش ميرود و مردم بيشتر به خوددرماني علاقه دارند، از اين روشها سوءاستفاده ميكنند.
پس كرمهاي روشنكننده كجا كاربرد دارند؟
گاهي رنگسازي در قسمتهايي از پوست كه در معرض نور آفتاب است، مثل پيشاني، گونه و چانه به دلايلي مثل اختلالهاي هورموني، مصرف قرصهاي ضدبارداري يا برخي آنتيبيوتيكها و داروهاي اعصاب افزايش مييابد. در اين شرايط حتي ممكن است پوست در اثر مواجهه كم و كوتاهمدت با آفتاب در قسمتهاي برجسته دچار تيرگي موضعي شود و لك بياورد. برخي داروها و كرمهاي موضعي افزايش رنگسازي را كاهش ميدهند و باعث برگشت پوست به رنگ طبيعي ميشوند.
اينها همان كرمهاي روشنكننده پوست هستند كه در داروخانه فروخته ميشوند؟
بله و اولين و مهمترين آنها كرمهاي حاوي هيدروكينون است. مونوبنزنها هم تركيباتي هستند كه ملانوسيتها را از بين ميبرند و باعث سفيد شدن پوست ميشوند، اما مصرف آنها فقط به افرادي كه ويتيليگو (برص يا لك و پيس) دارند، توصيه ميشود.
اين داروها واقعا موثرند؟
بله، اما بايد كاملا محدود و زير نظر پزشك و با دوز مشخص مصرف شوند.
عارضهاي هم ندارند؟
اگر سرخود مصرف شوند، شايعترين عارضهشان ايجاد لك و پيس يا ويتيليگو در نواحياي از بدن است كه كرم در آن استفاده نشده است.
عارضه ديگر التهاب است. معمولا در اين شرايط فرد دچار اضطراب ميشود و مصرف دارو را قطع ميكند و وقتي التهاب از بين رفت، لك پررنگتري جاي لك قبلي به وجود ميآيد.
در مواردي هم التهاب به حساسيت كهيري تبديل ميشود و اگر دور چشم باشد، باعث التهاب پلك خواهدشد. گاهي نيز تمام بدن كهير ميزند.
چطور ميتوان از اين مسائل پيشگيري كرد؟
اگر پوست بيمار خشك باشد، پزشك معمولا مرطوبكننده نيز همراه اين دارو تجويز ميكند زيرا پوست خشك احتمال ايجاد لك پوستي را بيشتر ميكند. اگر پوست چرب باشد، بايد چربي آن را كاهش داد و تمام اين مسائل بعد از معاينه پوست بيمار توسط پزشك متخصص مشخص ميشود. اما بهطور كل تمام داروهاي ضدلك زماني موثرند كه بيمار از آفتاب پرهيز يا از پوششهايي مثل كلاه لبهدار و دستكش و كرم ضدآفتاب استفاده كند.
عوارض كرم هاي روشنكننده چيست؟
محصولات روشنكننده پوست كه به شكل ژل يا لوسيون به فروش ميرسند، حاوي تركيبهايي هستند كه مكانيسم عملكردي طبيعي پوست را بر هم ميزنند. با ضعيف و نازك شدن پوست، اين سد دفاعي بدن قدرتش را از دست ميدهد و در برابر نور خورشيد، سرما و عفونتها آسيبپذير ميشود. در افرادي كه از اين محصولات استفاده ميكنند، احتمال ابتلا به آكنه و لك افزايش مييابد.
كرم هاي سفيد كننده داراي يك ماده شيميايي به نام هيدروكينون هستند. اين ماده شيميايي از توليد رنگدانه ملانين در پوست انسان جلوگيري مي كند و در نتيجه، رنگ پوست به سپيدي مي گرايد. ولي تاثيرات منفي بسياري دارد.
اين ماده، پوست را تحريك كرده و قشر خارجي آن را به شدت نازك مي كند. به همين دليل استفاده بلندمدت از اين گونه كرم ها، منجر به ايجاد چين و چروك، التهاب، عفونت، زخم و خارش مي شود.
در ضمن بيشتر اين محصولات جزو انواع كورتونها هستند و اگر سرخود مصرف شوند ميتوانند باعث پرفشاري خون، نارسايي كليه، ديابت، بي نظمي عادت ماهانه خانم ها و مشكلات مفصلي و استخواني شوند.
اگر استفاده از اين نوع محصولات را شروع كردهايد، بهتر است هر چه سريعتر با متخصص پوست تماس بگيريد و اگر هنوز شروع نكردهايد، دنبال تبليغات دروغين نرويد.
بهترين كرم طبيعي روشن كننده پوست
دانشمندان آلماني با تاكيد بر تجربه عملي مردم آفريقا و تحقيقات انجام شده مي گويند: بهترين كرم ضد تيرگي پوست از گياهان به ويژه گل سرخ به دست مي آيد.
اين محققان استدلال مي كنند: زنان سياه پوست آفريقاي جنوبي براي جلوگيري از تيره تر شدن پوست خود، از شيوه هاي كاملا طبيعي استفاده مي كنند. به عنوان مثال، در آفريقاي جنوبي مردان و زناني كه در زير نور شديد آفتاب در مزارع و يا معادن كار مي كنند، برگ هاي گل سرخ به صورت خود مي مالند.
اين افراد با اين روش هم زيبايي خود را حفظ مي كنند و هم از آسيب رسيدن به پوست خود جلوگيري مي كنند.
پژوهش هاي دانشگاه ليمپوپو آفريقاي جنوبي در مورد تاثير گل سرخ و عصاره آن بر روي پوست حاكي از آن است كه اين مواد علاوه بر بهبود سلامت پوست، عوارض جانبي و منفي بر پوست ندارد و استفاده تدريجي آن حتي منجر به روشن شدن پوست به طور طبيعي مي كند.
توليد كرم هاي ضد تيرگي در اتحاديه اروپا به دليل سرطان زا بودن ممنوع است
در حالي كه در تعداد زيادي از كشورهاي مختلف، زنان و مردان بسياري هستند كه باهدف روشن كردن پوست خود از كرم هاي ضد تيرگي استفاده مي كنند، اما اين روند به دلايل مضر بودن اكنون در بسياري از كشورهاي توسعه يافته مانند اعضاي اتحاديه اروپا متوقف شده است. در واقع به همين دليل در اين كشورها، شركت هاي توليدكننده لوازم و كالاهاي بهداشتي - آرايشي از توليد، پخش و توزيع كرم هاي ضد تيرگي ممنوع شده اند.
منبع:
https://www.beytoote.com/attire/service-attire/let3-lightening-cream.html